روانشناسی جوانان

و اما یک برنامه ریزی مطلوب چه اثرات و فوایدی دارد؟

1. برنامه ریزی روشی مناسب برای پاسخ به نیازها، که همان موفقیت درسی است می باشد. بنابراین برنامه ریزی به ما کمک می کند تا بهتر و سریعتر به هدفمان برسیم.

2. یکی از راه های افزایش تمرکز، برنامه ریزی است. برنامه ریزی به ما کمک می کند تا افکارمان را منظم کرده و آنها را اولویت بندی نمائیم. همینطور نحوه رسیدن به آن اهداف و مقدار زمانی که قرار است به آن اختصاص دهیم را مشخص کنیم.

بنابراین با برنامه ریزی ذهن شلوغ خود را مرتب کرده و به این ترتیب یک گام بسیار مهم در مسیر موفقیت تحصیلی خود بر می داریم.

3. برنامه ریزی باعث کاهش اضطراب و فشار روانی می شود. در واقع با برنامه ریزی دیگر برای نگران شدن وجود ندارد. فرد زمان و فرصت کافی جهت استفاده از توانائی ها و آموخته های خود را خواهد داشت.

4. برنامه ریزی باعث تقویت اراده و قدرت تصمیم گیری میشود. با برنامه ریزی کم کم یاد میگیریم که برای رسیدن به اهداف زندگی، صبور بوده و در برابر سختی ها مقاومت نمائیم. همینطور، تمرین می کنیم که اراده ای قوی و قدرت تصمیم گیری داشته باشیم.

5. برنامه ریزی موجب خوش بینی به آینده و امیدواری می گردد. بدون تردید ایمان به پیروزی و رسیدن به هدف، انگیزه ای است بسیار قوی برای قدم نهادن در مسیر موفقیت.

6. برنامه ریزی موجب خود نظم بخشی می شود. انسان منظم یعنی انسانی که برنامه دارد و برای هر کاری زمان و مکان خاصی را در نظر می گیرد. در واقع نظم و انضباط میوه ی شیرین برنامه ریزی است.

7. برنامه ریزی، خود ارزیابی را تسهیل می کند. این مهارت به ما کمک می کند تا به موقع به محاسن و مشکلات فعالیتی کعه انجام داده ایم پی ببریم. میزان پیشرفت را برآورد کرده و نهایتا اگر لازم بود برای افزایش بازدهی و کاهش مشکلات تغییراتی در برنامه ایجاد نماییم.

8. برنامه ریزی مدیریت زمان رادر پی دارد. وقت و زمان در زندگی، محدود و برگشت ناپذیر است. لذا برای استفاده درست از زمان، ناگذیر به برنامه ریزی هستیم. دانشمندان معتقدند 8 دقیقه صرف زمان برای برنامه ریزی روزانه، می تواند یک ساعت زمان را برای شما ذخیره کند.

چگونه برنامه ریزی کنیم؟

می دانیم که برنامه ریزی صرفا یادداشت های روزانه نیست، بلکه تکنیکی است که به وسیله ی آن می توان با مدیریت زمان و چینش درست کارها، بهتر به اهداف پیش بینی شده رسید.

برای نوشتن یک برنامه خوب، باید گام های زیر را برداریم:

گام اول: ریختن برنامه در قابل زمان است که ابتدا باید برنامه ها را متناسب با حجم آن ها در قالب های روزانه، هفتگی و ماهانه بریزیم.

گام دوم: تعیین روش برنامه است که روش های برنامه ریزی می تواند زمان محور یا تکلیف محور باشد.

Ø     در زمان محور،ابتدا ساعات روزانه‌ی خود را تنظیم نموده و سپس هر درس و یا برنامه را در داخل آن می‌گنجانیم.

Ø     در تکلیف محور، ابتدا دروسی را که باید بخوانیم را مبنا قرار داده و سپس زمان مناسب را برای هر درس پیش بینی می کنیم.

گام سوم: تهیه فهرستی از فعالیت های روزانه. در این گام باید ابتدا کارها و فعالیت هایی را که در طول یک  روز انجام می دهیم را فهرست کرده و سپس برنامه را بنویسیم.

گام چهارم: تعیین مدت زمان برنامه می باشد. اگر قرار باشد ما برنامه ای بنویسیم باید حتما بدانیم برای اجرای اموری که فهرست کرده ایم،  بطور متوسط در روز چقدر زمان نیاز داریم. برای مثال هر دانشجو، بنا به شرایطی که دارد می تواند بین 6 تا 8 ساعت در روز برنامه ریزی کند.

گام پنجم: اولویت بندی و تعیین انجام کارها. منظور از اولویت بندی تعیین درجه ی اهمیت تکالیف است که این درجات می تواند از 1تا 5 باشد. . مثلا برای دانشجویان اولین اولویت همان رسیدگی به دروس است که باقی مانده ی اوقات را می توانند به سایر امور مشخص شده اختصاص دهند.

گام ششم: تهیه جدول برنامه می باشد. حال که مواد لازم برای تنظیم جدول برنامه مشخص شد، باید گام آخر یعنی تکمیل جدول را برداریم. که برای تکمیل برنامه بهتر است نکات زیر رعایت گردد:

1. اولویت به دروس همان روز داده شود.

2. اگر به مطالعه عادت ندارید ابندا روزانه 2 الی 3 ساعت را جهت مطالعه قرار داده و به تدریج این زمان را به 5 ساعت افزایش دهید.

3. حتما بین مطالعه ی دو درس یک استراحت 10 الی 15 دقیقه ای داشته باشید و برای مطالعه یک درس بین 45 الی 60 دقیقه وقت بگذارید وقت بگذارید که ما به این مدت" واحد زمان مطالعه" می گوییم.

4. سعی کنید دروسی را که نیاز به تمرکز بیشتری دارد را در بهترین ساعات روز (ساعات انرژیک) و دروسی  را که آسانتر هستند و یا به آنها علاقه بیشتری دارید در سایر زمان ها مطالعه نمایید.

5. هرگز دو درس دشوار و یا دو درس حفظی را پشت سر هم قرار ندهید. بلکه بهتر است بین دو درس مفهومی یک درس حفظی قرار دهید.

6. سعی کنید در برنامه خود ساعات آزاد پیش بینی کنید که اگر به دلیلی از برنامه ها جا ماندید بتوانید جبران کنید.

7. قبل از پایان 24 ساعت اولین دوره و بعد از یک هفته دومین دوره را از دروسی که خوانده شده داشته باشید.

8. در نهایت میزان پیشرفت خود را ارزیابی کرده و موانع را مشخص نمائید تا بتوانید آن ها را کنترل کنید. همین که توانسته اید به دروس خود سامان بخشیده و امورتان را سازماندهی کنید، به موفقیت بزرگی دست یافته اید که حتما برای آن به خودتان تبریک بگویید.

۲- تهیه لیست رفتارها :

یك هفته كاری خود را در نظر بگیریم وببینیم كه از صبح تا شب چه رفتارهایی را انجام می دهیم كلیه رفتار های خود را به صورت روزانه    ( همه فعالیتها ) را لیست كنیم

3-تعیین فعالیتهای ثابت ومتغیر:

   گام سوم تعیین متغیر یا ثابت بودن رفتار است وهمچنین تهیه برنامه با توجه به رفتارهای ثابت :

- رفتارهای ثابت رفتارهایی هستند كه همه روزه انجام می شوند مانند : غذا خوردن – خوابیدن – نماز خواندن و .

- رفتارهای متغیر رفتارهایی هستند كه هر روزه تغییر می كنند مانند در س خواندن– تماشای تلویزیون– به از ساعت 7صبح تا 1بعد از ظهر مدرسه می روم و.

4- اول فعالیتهای ثابت را در برنامه بگنجانید:

مثلا : هر روز ساعت 6 صبح از خواب بیدار می شوم – بلافاصله نماز می خوانم – پنچ دقیقه نرمش می كنم و

5- سپس فعالیتهای متغیر  را درون برنامه قرار دهیم :

رفتارهای متغیر را اولویت بندی كنیم :

- اولویت  اول: رفتارهای خیلی با اهمیت مانند مطالعه كردن

- اولویت دوم : رفتارهایی كه در درجه دوم اهمیت قرار دارند مانند تماشای تلویزیون یا بازی

- اولویت سوم رفتارهایی كه از درجه اهمیت كمتری برخوردارند مانند سینما رفتن یا بیرون رفتن و.

6- گام بعدی ابتدا كارهای مهم ( اولویت اول ) را در برنامه بگنجانیم سپس  فعالیتهای اولویت دوم را  برنامه ریزی نماییم ونهایتا زمانهای باقی مانده را به فعالیتهای اولویت سوم اختصاص دهیم

- در برنامه حتما ساعاتی را به صورت آزاد در نظر بگیرید تا اگر قسمتی از برنامه را به هر دلیلی نتوانستید اجرا كنید در زمانهای آزاد اجرا نمایید .

برنامه هفتگی دانش آموز كوشا

دانش آموزان كوشا و فعال در مورد درسهایشان فعالیتهای زیر را انجام می دهند شما نیز می توانید با انجام این فعالیتها در زمره دانش آموزان كوشا  قرار گیرید: آنها

1-    قبل از تدریس معلم یا استاد ، پیش مطالعه می كنند.

2-     در كلاسها یادداشت برداری می كنند.

3-    در همه كلاسها  چه سخت و چه آسان حضور پیدا می كنند و جایی می نشینند كه بتوانند به خوبی از كلاس استفاده كنند.

4-    معمولا در كلاس سوال می كنند.

5-    به محض اینكه كلاس تمام شد مطالبی را كه نوشته اند مرور می كنند.

6-    نوشته های خود  و مطالب كتاب را با جزوه شان مقایسه و تكمیل می كنند.

7-    قبل از مطالعه برای خود سوال طرح می كنند.

8-    قبل از شركت در كلاس ، درس هفته قبل را می خوانند و تمرینهای آن را انجام می دهند.

9-    هر جمعه دروس هفته را مرور می كنند.

10-  سعی می كنند مطالبی را كه آموخته اند برای دیگران باز گو كنند.

11- برای هر دوساعت برنامه  درسی حد اقل چهار ساعت مطالعه می كنند.

ویژگیهای برنامه ریزی درسی خوب

یك برنامه ریزی خوب دارای ویژگیهای متعددی است كه به اختصار به چند مورد از آنها اشاره میگردد:

1-    قابل انعطاف باشد یعنی طوری تنظیم شود كه در برخورد با حوادث و اتفاقات پیش بینی نشده انعطاف پذیر و قابل اجرا باشد.

2-    مناسب با حال فرد باشد.

3-    اولویتها در آن مشخص گردد.

4-    برای مطالعه هر درس وقت كافی منظور گردد.

5-    بیشتر از اندازه فشرده و متراكم نباشد.

6-    فعالیتهای شخصی و روز مره در آن منظور گردد.

7-    برای وقتهای مرده نیز كاری در نظر گرفته شود.

اگرچه برنامه ریزی خوب اهمیت دارد ولی دو نكته نیز در اجرای آن دارای اهمیت زیادی است:

الف) مقید بودن به اجرای برنامه

ب) تسلیم نشدن در برابر عوامل مخل برنامه

نكات مهم در برنامه ریزی و حفظ سلامتی

در یك برنامه ریزی كلی سعی شود به اصول ذیل توجه گردد:

1-    یاد گیری توزیعی  نه فشرده . یعنی كارها و درسهایتان را در روزهای مختلف پخش كنید و همه را برای یك روز یا یك شب نگذارید.

2-    سعی شود برنامه را برمبنای توانایی ها و امكانات واقعی خود تان تنظیم كنید. نه خوش بینانه و بلند پروازانه.

3-    آستانه تحمل مطالعه خود را با تمرین به تدریج  افزایش دهید.

4-    كار امروز را به فردا نیندازید.

5-    از خود انتظار بیش از حد نداشته باشید.

6-    به برنامه ریزی خود اعتقاد داشته باشید.

7-    دوستانی را انتخاب كنید كه بیشترین تاثیر را در تقویت برنامه مطالعاتی شما داشته باشند.

8-    خواب منظم : حد اقل شش ساعت و حد اكثر هشت ساعت

9-    تغذیه منظم : صبحانه  ناهار  شام بخورید به ویژه به صبحانه خوردن زیاد تاكید كنید.

10-تحرك جسمانی : حداقل روزی نیم ساعت بدوید طناب بزنید و یا به سرعت پیاده روی كنید.

11-تحرك اجتماعی: به ارتباط با دوستان و اقوام خود اهمیت دهید ولی حد و مرز آن را رعایت كنید.

12-سعی كنید با راهنمایی هایی كه دریافت كرده اید خودتان برنامه خود ر ا تنظیم كنید.

 13-در برنامه ریزی تمام امور زندگی خود را مد نظر قرار دهید وبرای همه آنها برنامه تهیه كنید .

14-هر شب كارهایی كه طبق برنامه انجام داده اید محاسبه وبررسی نمایید .

15-در تهیه برنامه حتما از راهنمایی افراد متخصص از جمله مشاوره مدرسه یا دانشگاه ، هسته های مشاوره ویا مركز مشاوره وخدمات روان شناختی بهره مند شوید.

حالا با توجه به توضیحات فوق برای خود برنامه ریزی انجام دهید:

    یک نمونه جدول برنامه ریزی